â â â Y Pwll Mawn
1â â â Gwae fardd a fai, gyfai orn,
2â â â Gofalus ar gyfeiliorn.
3â â â Tywyll yw'r nos ar ros ryn,
4â â â Tywyll, och am etewyn!
5â â â Tywyll draw, ni ddaw ym dda,
6â â â Tywyll, mau amwyll, yma.
7â â â Tywyll iso fro, mau frad,
8â â â Tywyll yw twf y lleuad.
9â â â Gwae fi na wyr, lwyr loywryw,
10â â â Da ei llun mor dywyll yw,
11â â â A'm bod, mau ei chlod achlân,
12â â â Mewn tywyllwg tew allan.
13â â â Dilwybr hyn o ardelydd,
14â â â Da gwn nad oeddwn, bei dydd,
15â â â Gyfarwydd i gyfeiriaw
16â â â Na thref nac yma na thraw,
17â â â Chwaethach, casach yw'r cysur,
18â â â Nos yw, heb olau na syr.
19â â â Nid call i fardd arallwlad,
20â â â Ac nid teg, rhag breg na brad,
21â â â O'm cair yn unwlad â'm cas
22â â â A'm daly, mi a'm march dulas.
23â â â Nid callach, dyrysach draw,
24â â â Ynn ein cael, yn enciliaw,
25â â â Ym mawnbwll ar ôl mwynbarch,
26â â â Gwedy boddi, mi a'm march.
27â â â Pyd ar ros agos eigiawn,
28â â â Pwy a eill mwy mewn pwll mawn?
29â â â Pysgodlyn i Wyn yw ef,
30â â â Ab Nudd, wb ynn ei oddef!
31â â â Pydew rhwng gwaun a cheunant,
32â â â Plas yr ellyllon a'u plant.
33â â â Y dwfr o'm bodd nid yfwn,
34â â â Eu braint a'u hennaint yw hwn.
35â â â Llyn gwin egr, llanw gwineugoch,
36â â â Lloches lle'r ymolches moch.
37â â â Llygrais achlân f'hosanau
38â â â Cersi o Gaer mewn cors gau.
39â â â Mordwy, lle nid rhadrwy rhwyd,
40â â â Marwddwfr, ynddo ni'm urddwyd.
41â â â Ni wn paham, ond amarch,
42â â â Ydd awn i'r pwll mawn â'm march.
43â â â Oerfel i'r delff, ni orfu,
44â â â A'i cloddies, ar fawrdes fu.
45â â â Hwyr ym ado, o do'i dir,
46â â â 'Y mendith yn y mawndir.