â â â Y Rhugl Groen
1â â â Fal yr oeddwn, fawl rwyddaf,
2â â â Y rhyw ddiwrnod o'r haf
3â â â Dan wydd rhwng mynydd a maes
4â â â Yn gorllwyn fy nyn geirllaes,
5â â â Dyfod a wnaeth, nid gwaeth gwad,
6â â â Lle'r eddewis, lloer ddiwad.
7â â â Cydeiste, cywiw destun,
8â â â Amau o beth, mi a bun;
9â â â Cyd-draethu, cyn henu hawl,
10â â â Geiriau â bun ragorawl.
11â â â A ni felly, any oedd,
12â â â Yn deall serch ein deuoedd,
13â â â Dyfod a wnaeth, noethfaeth nych,
14â â â Dan gri, rhyw feistri fystrych,
15â â â Salw ferw fach, sain gwtsach sail,
16â â â O begor yn rhith bugail.
17â â â A chanto'r oedd, cyhoedd cas,
18â â â Rugl groen flin gerngrin gorngras.
19â â â Canodd, felengest westfach,
20â â â Y rhugl groen; och i'r hegl grach!
21â â â Ac yno heb ddigoni
22â â â Gwiw fun a wylltiodd, gwae fi!
23â â â Pan glybu hon, fron fraenglwy,
24â â â Nithio'r main, ni thariai mwy.
25â â â Dan Grist, ni bu dôn o Gred,
26â â â Cynar enw, cyn erwined:
27â â â Cod ar ben ffon yn sonio,
28â â â Cloch sain o grynfain a gro;
29â â â Crwth cerrig Seisnig yn sôn
30â â â Crynedig mewn croen eidion;
31â â â Cawell teirmil o chwilod,
32â â â Callor dygyfor, du god;
33â â â Cadwades gwaun, cydoes gwellt,
34â â â Groenddu feichiog o grinddellt.
35â â â Cas ei hacen gan heniwrch,
36â â â Cloch ddiawl, a phawl yn ei ffwrch.
37â â â Greithgrest garegddwyn grothgro,
38â â â Yn gareiau byclau y bo.
39â â â Oerfel i'r carl gwasgarlun,
40â â â Amên, a wylltiodd fy mun.