â â â Serch fel Ysgyfarnog
1â â â Llyma bwynt, lle mae y bydd,
2â â â Llyfr canon llafur cynydd:
3â â â Helynt glastorch a hwyliai,
4â â â Hydr drafferth, o'r berth y bai,
5â â â Glustir lwyd, ger glasterw lwyn,
6â â â Gernfraith, gyflymdaith lamdwyn.
7â â â Gofuned hued yw hi,
8â â â Gwlm cytgerdd, golam coetgi,
9â â â Gwrwraig a wnâi ar glai glan
10â â â Gyhyrwayw i gi hwyrwan,
11â â â Genfer gwta eginfwyd,
12â â â Gwn dynghedfen lawdrwen lwyd.
13â â â Sorod wlydd newydd uwch nant,
14â â â Socas welltblas wylltblant,
15â â â Llodraid o garth mewn llwydrew,
16â â â Lledfegin twyn eithin tew,
17â â â Herwraig ar lain adain yd,
18â â â Her, gethinfer gath ynfyd!
19â â â Mynyddig wâl, benial byllt,
20â â â Mynnen aelodwen lwydwyllt,
21â â â Esgud o'i phlas ar lasrew,
22â â â Ysgwd o flaen esgid flew.
23â â â Emlyner hi, ymlynynt,
24â â â Ymlaen gwyr, ymlöyn gwynt,
25â â â O hynt i hynt i hwntian,
26â â â O goed i faes gloywlaes glân,
27â â â O blas cynnil bwygilydd,
28â â â O blith y gwlith i bleth gwlydd,
29â â â Ysgafn fryd, ac yd a gâr.
30â â â Os gad Duw, esgud daear,
31â â â Ys gwyr fwriad anwadal,
32â â â Ysgwd gwyllt, esgud o'i gwâl,
33â â â Esgair cath, nyth dwynpath nod,
34â â â Ysgor ddofn, ys gwyr ddyfod
35â â â I'r tyddyn, lle tywyn tes,
36â â â Or câi fwyd, y cyfodes.
37â â â Anhunawg am fun hynwyf,
38â â â Anffyrf ddysg, unffurf ydd wyf:
39â â â Fy nadl am fy eneidyn,
40â â â Fy nysg fu garu fy nyn,
41â â â Fy meddwl pan fûm eiddig,
42â â â Fy mwriad tost, fy mryd dig,
43â â â O gof awdl a gyfodes,
44â â â O'r llwyn y buasai er lles,
45â â â O wely serch, ddyn wiwloyw,
46â â â O winllawr deheuwawr hoyw.
47â â â Heliais ef, helwas ofer,
48â â â I hwylio serch, hoywliw sêr,
49â â â I wrth deg, araith digiaw,
50â â â Ei thâl, o bedryfal draw.
51â â â By les ym (ni bu laesach)
52â â â Boen erioed heb un awr iach?
53â â â Rhedodd ei serch, ddoethferch ddig,
54â â â Rhadau Duw, rhediad ewig,
55â â â Led y ddeudroed, lid ddodrefn,
56â â â Leidr, o'i chof i'w le drachefn.
57â â â Ni thrig o'i fodd, lle rhoddwyf,
58â â â Eithr lle bu yn clymu clwyf,
59â â â Ni lecha yng ngolychwyd,
60â â â Nid â'n rhwym mewn dwyen rhwyd.
61â â â Ni wyr unne eiry llannerch,
62â â â Y meddwl drud, symud serch;
63â â â Heiniar ofn, hyn o ryfel,
64â â â Hwn nid â, o'r henw y dêl,
65â â â Hwyl ynfyd ei fryd, o'i fro,
66â â â Hawl y dyn, hoelied yno.
67â â â Gwlad Wgon, fawr union faich,
68â â â Gleddyfrudd, gloyw ei ddeufraich,
69â â â Heno ni chaf, glaf glwyfaw,
70â â â Huno drem oni fwyf draw.
71â â â Hirddig a wnaeth hardd ei gne,
72â â â Henlleidr unrhyw â hunlle.