â â â Y Ffwl a'i Gysgod
1â â â Un agwedd, oferedd fu,
2â â â Oerni cur, yr wy'n caru
3â â â Â'r ffôl yn ymlid ar ffyrdd
4â â â Ei gysgod trwy goed gwisgwyrdd.
5â â â Parabl mab a fydd trabalch;
6â â â Cyd bo cynt no'r gwynt neu'r gwalch,
7â â â Naws dig, ni bydd nes y daw,
8â â â Barn hen oedd, byrnhawn iddaw,
9â â â Brwysg feddwl, braisg gyfaddas,
10â â â Byr ei glod, no'r bore glas.
11â â â Nid â ei gysgod, a dau,
12â â â O'i ymyl yn ei amau.
13â â â Un foddion, anufyddoed,
14â â â Wyf â hwn, mau ofwy hoed;
15â â â Minnau sydd, meinwas oeddwn,
16â â â Mawr o hud, myn Mair, yw hwn,
17â â â Yn nychu yn fain achul
18â â â O serch yr addfeinferch ful.
19â â â Gwreiddiodd cariad goreuddyn;
20â â â Glud i'm deheufron y glyn,
21â â â Lliw eiry mân uwch llaw'r mynydd,
22â â â Lloer deg, er ys llawer dydd.
23â â â Hon a wasg fy ngrudd glasgrych;
24â â â Heno nid nes, hoywnod nych,
25â â â Cael meddwl rhiain feinir,
26â â â No'r dydd cyntaf o'r haf hir,
27â â â Mwy no'r ffôl ar ôl yr ôd,
28â â â O'i gwsg am ddal ei gysgod.
29â â â Diamynedd y'm gwneddyw,
30â â â Diriaid ym diweiried yw,
31â â â Ni symud mynud meinir
32â â â Na'i gwên er celwydd na gwir,
33â â â Mynog wedd, mwyn yw a gwiw,
34â â â Mwy no delw, manod eiliw.
35â â â Ni'm cymer i fy rhiain,
36â â â Ni'm gwrthyd f'anwylyd fain.
37â â â Ni'm lludd meinwar i'w charu,
38â â â Ni'm lladd ar unwaith em llu.
39â â â Ond o'm gwyl gwen gymheniaith,
40â â â Degau chwimp, yn digio chwaith,
41â â â Cael a wnaf, er celu nwyf,
42â â â Cusan yr awr y ceisiwyf.
43â â â A glas chwerthin, gwedd hinon,
44â â â Gwyngen hawdd, a gawn gan hon.
45â â â Ped fai Ddoethion, wirion wedd,
46â â â Rhufain, llyna beth rhyfedd,
47â â â Yn ceisiaw, alaw eilun,
48â â â Nychu yr wyf, ni châi'r un
49â â â Adnabod, nod anniben,
50â â â O nawd gwir anwydau gwen.
51â â â Ni wn pa un, fun feinir,
52â â â Yw hyn, lliw gwyn, yn lle gwir,
53â â â Ai gwatwar, cynnar y cad,
54â â â Am wir gur, ai mawr gariad.
55â â â Degau ddadl, digio 'dd ydwyf;
56â â â Da bychan ym, dibech nwyf,
57â â â Dwyn hirnych, dyn gwych ei gwedd,
58â â â Dwyoes, a marw o'r diwedd.