Y Ffwl a'i Gysgod
Yn yr un modd (oferedd fu,
diflastod poen) yr wyf yn caru
â'r ffwl yn ymlid ar ffyrdd
4 ei gysgod drwy goed gwyrdd eu gwisg.
Geiriau llanc a fydd yn dra balch;
er ei fod yn gynt na'r gwynt neu'r gwalch
(anian ddig), ni fydd iddo ddod yn nes
8 (hen farn ydoedd) yn y prynhawn
(meddwl meddw, yn addas o braff,
byr ei glod) nag [yn] y bore glas.
Nid â ei gysgod, sy'n tewi,
12 o'i ymyl [ac mae] yn ei amau.
Â'r un nodweddion (oedran trahaus)
wyf â hwn (fy ymweliad o boen):
minnau sydd (roeddwn yn was main;
16 hudoliaeth fawr, myn Mair, yw hyn)
yn nychu yn fain ac yn denau
oherwydd serch y ferch fain a gwylaidd.
Gwreiddiodd cariad [y] ferch orau;
20 yn gyson yn fy neheufron y mae'n glynu
(lliw eira mân uwchlaw'r mynydd,
lloer deg) ers llawer dydd.
Hon sy'n gwasgu fy ngrudd llwyd a chrychiog;
24 heno nid nes (nych hardd ei nod)
[yw] ennill bryd morwyn fain a thal
nag [yn] y dydd cyntaf o'r haf hir,
dim mwy na'r ffwl ar ôl yr eira
28 o'i gwsg [sydd] yn ceisio dal ei gysgod.
Mae hi wedi fy ngwneud yn ddiamynedd,
anfad imi yw mor ddiwair ydyw.
Ni newidia ymddygiad [y] ferch fain a hir,
32 na'i gwên, er celwydd na gwirionedd,
(gwedd fonheddig, mwyn yw a gwiw)
mwy na delw (fel lliw eira mân).
Ni'm cymer i fy morwyn,
36 ni'm gwrthyd f'anwylyd fain.
Ni'm rhwystra'r ferch denau a gwâr rhag ei charu,
ni'm lladd gem llu ar unwaith.
Ond os gwêl [y] ferch gymen ei hiaith,
40 ([â] symudiad Tegau) fi yn digio hefyd,
cael a wnaf (er cuddio nwyd)
gusan y funud y ceisiaf ef.
A lledchwerthin (gwedd tywydd braf,
44 gwên hawdd) a gawn gan hon.
Pe bai Doethion (gwedd bur)
Rhufain (dyna beth rhyfedd)
yn ceisio ([ferch] ag ymddangosiad lili'r dwr;
48 nychu yr wyf), ni châi'r un
adnabod (nod ofer)
yn gywir nodweddion [y] ferch.
Ni wn pa un (ferch fain a thal)
52 yw hyn (lliw gwyn) yn wir:
ai gwatwar (yn gynnar y'i cafwyd)
am boen wirioneddol, ai cariad mawr.
[Ferch ag] ymddiddan Tegau, digio yr wyf;
56 lles bychan [sydd] i mi (nwyd di-fai)
[o] ddwyn nychdod maith, ferch wych ei gwedd,
[am] ddwyoes, a marw o'r diwedd.