â â â Dyddgu
1â â â Ieuan, iôr gwaywdan gwiwdad,
2â â â Iawnfab Gruffudd, cythrudd cad,
3â â â Fab Llywelyn, wyn wingaer,
4â â â Llwyd, unben wyd, iawnben aer,
5â â â Y nos arall, naws arial,
6â â â Y bûm i'th dy. Bo maith dâl.
7â â â Nid hawdd er hyn hyd heddiw,
8â â â Hoen wymp, ym gaffael hun wiw.
9â â â Dy aur a gawn rhadlawn rhydd,
10â â â Dy loyw win, dy lawenydd,
11â â â Dy fedd glas, difaddau i glêr,
12â â â Dy fragod du ei friger.
13â â â Dy ferch, gwn na ordderchai,
14â â â Feinwen deg, o'th faenwyn dai.
15â â â Ni chysgais, ni weais wawd,
16â â â Hun na'i dryll, heiniau drallawd.
17â â â Duw lwyd,-pwy a'm dilidia?-
18â â â Dim yn fy nghalon nid â
19â â â Eithr ei chariad taladwy.
20â â â O rhoid ym oll, ai rhaid mwy?
21â â â Ni'm câr hon. Neu'm curia haint.
22â â â Ni'm gad hun o'm gad henaint.
23â â â Rhyfedd gan Ddoethion Rhufain
24â â â Rhyfedded pryd fy myd main.
25â â â Gwynnach yw nog eiry gwanwyn.
26â â â Gweddw wyf o serch y ferch fwyn.
27â â â Gwyn yw'r tâl dan wialen,
28â â â Du yw'r gwallt, diwair yw gwen.
29â â â Duach yw'r gwallt, diochr gwydd,
30â â â No mwyalch neu gae mywydd.
31â â â Gwynder disathr ar lathrgnawd
32â â â Yn duo'r gwallt, iawnder gwawd.
33â â â Nid annhebig, ddiddig ddydd,
34â â â Modd ei phryd, medd ei phrydydd,
35â â â I'r ferch hygar a garawdd
36â â â Y milwr gynt, mau lwyr gawdd,
37â â â Peredur, ddwysgur ddisgwyl,
38â â â Fab Efrog, gwrdd farchog gwyl,
39â â â Pan oedd yn edrych, wych wawl,
40â â â Yn yr eiry, iôn eryrawl,
41â â â Llen asur, ger llwyn Esyllt,
42â â â Llwybr balch, lle buasai'r gwalch gwyllt
43â â â Yn lladd, heb neb a'i lluddiai,
44â â â Mwyalch, morwyn falch ar fai.
45â â â Yno'r oedd iawn arwyddion-
46â â â Pand Duw a'i tâl?-peintiad hon:
47â â â Mewn eiry gogyfuwch luwch lwyth
48â â â Modd ei thâl, medd ei thylwyth.
49â â â Asgell y fwyalch esgud
50â â â Megis ei hael. Megais hud.
51â â â Gwaed yr edn gwedy r'odi,
52â â â Gradd haul, mal ei gruddiau hi.
53â â â Felly mae, eurgae organ,
54â â â Dyddgu a'r gwallt gloywddu glân.
55â â â Beirniad fûm gynt hynt hyntiaw.
56â â â Barned rhawd o'r beirniaid draw
57â â â Ai hywaith, fy nihewyd,
58â â â Ymy fy myw am fy myd.