â â â Y Gwynt
1â â â Yr wybrwynt, helynt hylaw,
2â â â Agwrdd drwst a gerdda draw,
3â â â Gwr eres wyd garw ei sain,
4â â â Drud byd heb droed heb adain.
5â â â Uthr yw mor eres y'th roed
6â â â O bantri wybr heb untroed,
7â â â A buaned y rhedy
8â â â Yr awr hon dros y fron fry.
9â â â Dywaid ym, diwyd emyn,
10â â â Dy hynt, di ogleddwynt glyn.
11â â â Hydoedd y byd a hedy,
12â â â Hin y fron, bydd heno fry,
13â â â Och wr, a dos Uwch Aeron
14â â â Yn glaer deg, yn eglur dôn.
15â â â Nac aro di, nac eiriach,
16â â â Nac ofna er Bwa Bach,
17â â â Cyhuddgwyn wenwyn weini.
18â â â Caeth yw'r wlad a'i maeth i mi.
19â â â Nythod ddwyn, cyd nithud ddail
20â â â Ni'th dditia neb, ni'th etail
21â â â Na llu rhugl, na llaw rhaglaw,
22â â â Na llafn glas na llif na glaw.
23â â â Ni'th ladd mab mam, gam gymwyll,
24â â â Ni'th lysg tân, ni'th lesga twyll.
25â â â Ni boddy, neu'th rybuddiwyd,
26â â â Nid ei ynglyn, diongl wyd.
27â â â Nid rhaid march buan danad,
28â â â Neu bont ar aber, na bad.
29â â â Ni'th ddeil swyddog na theulu
30â â â I'th ddydd, nithydd blaenwydd blu.
31â â â Ni'th wyl drem, noethwal dramawr,
32â â â Neu'th glyw mil, nyth y glaw mawr.
33â â â Rhad Duw wyd ar hyd daear,
34â â â Rhuad blin doriad blaen dâr,
35â â â Noter wybr natur ebrwydd,
36â â â Neitiwr gwiw dros nawtir gwydd,
37â â â Sych natur, creadur craff,
38â â â Seirniawg wybr, siwrnai gobraff,
39â â â Saethydd ar froydd eiry fry,
40â â â Seithug eisingrug songry',
41â â â Drycin yn ymefin môr,
42â â â Drythyllfab ar draethellfor,
43â â â Hyawdr awdl heod ydwyd,
44â â â Hëwr, dyludwr dail wyd,
45â â â Hyrddwr, breiniol chwarddwr bryn,
46â â â Hwylbrenwyllt heli bronwyn.
47â â â Gwae fi pan roddais i serch
48â â â Gobrudd ar Forfudd, f'eurferch.
49â â â Rhiain a'm gwnaeth yn gaethwlad,
50â â â Rhed fry rhod a thy ei thad.
51â â â Cur y ddôr, par egori
52â â â Cyn y dydd i'm cennad i,
53â â â A chais ffordd ati, o chaid,
54â â â A chân lais fy uchenaid.
55â â â Deuy o'r sygnau diwael,
56â â â Dywaid hyn i'm diwyd hael:
57â â â Er hyd yn y byd y bwyf,
58â â â Corodyn cywir ydwyf.
59â â â Ys gwae fy wyneb hebddi,
60â â â Os gwir nad anghywir hi.
61â â â Dos fry, ti a wely wen,
62â â â Dos obry, dewis wybren.
63â â â Dos at Forfudd felenllwyd,
64â â â Debre'n iach, da wybren wyd.